പ്രകൃതിയോടുള്ള അവഗണനയുടെ വില: വയനാട് ദുരന്തത്തിൽ നിന്ന്

ആര്യ എസ്. എൽ.

സംഗ്രഹം

2020-ൽ, കേരളത്തിലെ വയനാട്ടിൽ ഉണ്ടായ ഉരുൾപൊട്ടൽ ദുരന്തം പാരിസ്ഥിതിക നൈതികത, മനുഷ്യ വികസനം, പരിസ്ഥിതി നിലനിൽപ്പ് എന്നിവ തമ്മിലുള്ള പരസ്പരബന്ധം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു സംഭവം ആയിരുന്നു. പടിഞ്ഞാറൻ ഘട്ടത്തിലെ മനോഹര ജില്ലയായ വയനാട്ടിൽ വനനശീകരണം, അനിയന്ത്രിതമായ കെട്ടിടനിർമാണം, കൃഷിയുടെ വ്യാപനം എന്നിവ മൂലം പ്രകൃതിയുടെ തുലനം തകരാറിലായി. ഈ ദുരന്തം പരിസ്ഥിതിയോടുള്ള ഉത്തരവാദിത്വമില്ലായ്മയും, ചെറിയകാല സാമ്പത്തിക നേട്ടത്തിനായി പ്രകൃതിയെ അവഗണിക്കുന്നതും വെളിവാക്കുന്നു. ഈ ലേഖനം വയനാട് ഉരുൾപൊട്ടലിന് കാരണമായ സാമൂഹ്യ-പരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങൾ പരിശോധിക്കുകയും, പരിസ്ഥിതി നൈതികതയുടെ അഭാവത്തെ വിമർശിക്കുകയും, ഭാവിയിൽ ഇത്തരം ദുരന്തങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ ആവശ്യമായ സുസ്ഥിരവികസന മാർഗങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

താക്കോൽ വാക്കുകൾ : വയനാട് ഉരുൾപൊട്ടൽ,പാരിസ്ഥിതികധാർമ്മികത,മനുഷ്യവികസനം,പാരിസ്ഥിതികസുസ്ഥിരത

വിവരണം

2020-ലെ വയനാട് ഉരുൾപൊട്ടൽ മനുഷ്യവികസനവും പാരിസ്ഥിതിക നൈതികതയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം വീണ്ടും ചിന്തിക്കാൻ നമ്മെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. പടിഞ്ഞാറൻഘട്ടത്തിലെ സമൃദ്ധമായ ജൈവവൈവിധ്യത്തിനും പ്രകൃതിസൗന്ദര്യത്തിനും, കാർഷിക രീതികൾക്കും പേരുകേട്ട വയനാട് കഴിഞ്ഞ വർഷങ്ങളിൽ പരിസ്ഥിതി വെല്ലുവിളികളെ നേരിടുകയാണ്. വനനശീകരണം, അനിയന്ത്രിതമായ കെട്ടിടനിർമാണം, കൃഷിവ്യാപനം തുടങ്ങിയവ പ്രകൃതിയുടെ പ്രതിരോധശേഷി കുറച്ചിരിക്കുന്നു. മണ്ണിടിച്ചിൽ പോലുള്ള പാരിസ്ഥിതിക ദുരന്തങ്ങൾ പ്രദേശത്തിന്റെ ദുർബലതയും വർധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ ലേഖനം ദുരന്തത്തിന് കാരണമായ സാമൂഹികപാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളെയും, നൈതിക പാളിച്ചകളെയും പര്യവേഷണം ചെയ്യുന്നതോടൊപ്പം പ്രദേശത്തിന്റെ വികസനനയങ്ങളിലെ ധാർമിക പോരായ്മകളെ വിമർശനാത്മകമായി പരിശോധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കൂടാതെ പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണത്തിന് മുൻഗണന നൽകുന്ന സുസ്ഥിരവികസന സമ്പ്രദായങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു

വയനാടിൻ്റെ പാരിസ്ഥിതിക പശ്ചാത്തലം

വയനാട് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പടിഞ്ഞാറൻ ഘട്ടം യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന പരിസ്ഥിതി സെൻസിറ്റീവ് മേഖലയാണ്. പശ്ചിമഘട്ടത്തിനുള്ളിലെ വയനാടിന്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പശ്ചാത്തലം ഇതിനെ ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ ഹോട്ട്സ്പോട്ടും സുപ്രധാന പാരിസ്ഥിതിക  ഇടനാഴിയും ആക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, വർഷങ്ങളായി ഭൂവിനിയോഗത്തിൽ വേഗത്തിലുള്ള മാറ്റങ്ങൾക്ക് വയനാട് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു. വനനശീകരണം, അനിയന്ത്രിതമായ നിർമ്മാണം കാർഷിക പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ വികാസം, പ്രത്യേകിച്ച് കുത്തനെയുള്ള ചരിവുകളിലും ദുർബലമായ ആവാസവ്യവസ്ഥകളിലും,പ്രകൃതിസന്തുലിതാവസ്ഥയെ തടസ്സപ്പെടുത്തി  ഇവിടെ വനംവെട്ട്, മലയോരകൃഷി, അനിയന്ത്രിത നിർമ്മാണം എന്നിവ വർധിച്ചതോടെ പ്രകൃതിയുടെ തുലനം തകരുന്നതിന് കാരണമായി(Chandran, 2021). ഹ്രസ്വകാല സാമ്പത്തിക താൽപര്യങ്ങൾക്കായി നയിക്കപ്പെട്ട ഈ മനുഷ്യഇടപെടലുകൾ ഉരുൾപൊട്ടൽ,വെള്ളപ്പൊക്കം തുടങ്ങിയ പ്രകൃതിദുരന്തത്തെ ചെറുക്കുവാനുള്ള പ്രദേശത്തിന്റെ കഴിവിന്റെ കാര്യത്തിൽ കാര്യമായ മാറ്റം വരുത്തുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെ  ലാഭലക്ഷ്യങ്ങൾക്കായി പരിസ്ഥിതിയെ അവഗണിച്ചതാണ് മണ്ണിടിച്ചിലുകൾക്കും വെള്ളപ്പൊക്കങ്ങൾക്കും വഴിവെച്ചത്.

വയനാട് ഉരുൾപൊട്ടൽ: ഒരു മുന്നറിയിപ്പ്

2020 ഓഗസ്റ്റിൽ വയനാട്ടിൽ വിനാശകരമായ ഒരു ഉരുൾപൊട്ടൽ ഉണ്ടായി. അതിൽ നിരവധി പേർ മരിച്ചു, വീടുകൾ റോഡുകൾ കൃഷിഭൂമികൾ എന്നിവ വ്യാപകമായി നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.  ശക്തമായ മഴ, വനംവെട്ട്, കുന്നിൻ ചരിവിൽ കെട്ടിടനിർമാണം തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങൾ ആണ് നിരവധി താമസക്കാരുടെ ജീവൻ അപഹരിച്ച മണ്ണിടിച്ചിലിന് കാരണമായത് . പ്രകൃതിദുരന്തങ്ങൾ സ്വാഭാവികമായുണ്ടാകുന്നുവെങ്കിലും, മനുഷ്യ ഇടപെടലുകൾ അതിന്റെ തീവ്രത വർധിപ്പിക്കുന്നു.

 വികസനത്തിന്റെ നൈതിക പരാജയം

വയനാട് ദുരന്തം നമ്മെ ഒരു പ്രധാന ചോദ്യത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.വികസനവും പരിസ്ഥിതിസംരക്ഷണവും എങ്ങനെ തുല്യമായി മുന്നോട്ടു കൊണ്ടുപോകാം? ഇന്ത്യയിലെ പല വികസനനയങ്ങളും ചെറുകാല സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ മുൻനിരയിൽ വയ്ക്കുകയും, ദീർഘകാല പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം അവഗണിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു (Sharma, 2019). പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെ വാണിജ്യ ചൂഷണത്തിന് ഊന്നൽ നൽകുന്ന സാമ്പത്തികമാതൃകകൾ സുപ്രധാന ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ചയിലേക്ക് നയിക്കുന്നു . ശരിയായ പാരിസ്ഥിതിക ആഘാത വിലയിരുത്തലുകൾ ഇല്ലാതെ  സെൻസിറ്റീവായ പ്രദേശങ്ങളിലുള്ള അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ നിർമ്മാണവും,കൃഷിക്കായി വനങ്ങൾ വെട്ടിമാറ്റുന്നതും മണ്ണൊലിപ്പിനും കുന്നിൻചരിവുകളുടെ അസ്ഥിരതയ്ക്ക് കാരണമായി മാറുന്നു. ഇത് മണ്ണിടിച്ചിലിന്റെ സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. (Menon, 2020). മനുഷ്യസമൂഹവും പരിസ്ഥിതിയും തമ്മിലുള്ള ആഴത്തിലുള്ള ബന്ധം വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിന് പകരം ഈ മാനുഷികപ്രവർത്തനങ്ങൾ എല്ലാം തന്നെ  മനുഷ്യകേന്ദ്രീകൃത ലോകവീക്ഷണത്തെയാണ് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത്.അവിടെ പ്രകൃതിയെ മനുഷ്യന്റെ പ്രയോജനത്തിനായി ചൂഷണം ചെയ്യേണ്ട ഒരു വിഭവമായി മാത്രം കണക്കാക്കുന്നു. ഇത് ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്റെ അവഗണനയെ കാണിക്കുകയും, തുടർന്ന് അത് ആവാസ വ്യവസ്ഥകളുടെ നാശത്തിനും കാരണമായി മാറുന്നു. ഉപജീവനത്തിനായി മാത്രം പ്രകൃതിയെ ആശ്രയിക്കുന്ന സമൂഹങ്ങളെയും, മനുഷ്യനെയും  ആണ് ഇത് പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നത്.ഇതുവഴി ജൈവവൈവിധ്യം നഷ്ടപ്പെടുകയും, സമൂഹങ്ങൾ തന്നെ അവസാനം അപകടത്തിലാവുകയും ചെയ്യുന്നു.

പരിസ്ഥിതി ആഘാതപഠനങ്ങളുടെ അഭാവം

 പാരിസ്ഥിതിക ആഘാത വിലയിരുത്തലുകളുടെ അപര്യാപ്തമായ നടപ്പാക്കലായിരുന്നു മണ്ണിടിച്ചിലിന് മുമ്പുള്ള പ്രധാന ധാർമിക പരാജയങ്ങളിലൊന്ന്. ഒരു നിർദിഷ്ട പദ്ധതിയുടെ പാരിസ്ഥിതിക പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ പ്രവചിക്കാനും,സാധ്യതയുടെ ദോഷങ്ങൾ ലഘൂകരിക്കാനുള്ള നടപടികൾ നിർദ്ദേശിക്കാനും രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത ഒരു ഉപകരണമാണ് EIA. എന്നാൽ വയനാടിന്റെ കാര്യത്തിൽ റോഡുകളും പാർപ്പിട കെട്ടിടങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ പല നിർമ്മാണ പദ്ധതികളും സമഗ്രമായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത  പഠനങ്ങൾ ഇല്ലാതെയാണ് മുന്നോട്ടുപോയത്.വികസന ആസൂത്രണത്തിൽ പാരിസ്ഥിതിക പരിഗണനങ്ങൾ സമന്വയിപ്പിക്കുന്നതിൽ വന്ന പരാജയവും ഇത് എടുത്തു കാട്ടുന്നു. ഭാവിതലമുറകളോടുള്ള ധാർമിക ഉത്തരവാദിത്വത്തിന്റെ ഭാഗമായി വികസന മുൻഗണനകൾ പുനർ നിർവചിക്കേണ്ടത് അടിയന്തിര  ആവശ്യമാണ്. പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം, പാരിസ്ഥിതിക സന്തുലിതാവസ്ഥ എന്നിവയ്ക്ക് ഊന്നൽ നൽകുന്ന വികസന പദ്ധതികൾ ആണ് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കേണ്ടത്.

 ഇപ്പോഴും പല കെട്ടിട-പാത നിർമ്മാണങ്ങളും പരിസ്ഥിതി സ്വാധീന പഠനം (EIA) കൂടാതെയാണ് നടത്തപ്പെടുന്നത്,ഇതു വലിയ  പിഴവുകൾക്ക് കാരണമായി മാറാം. ഇത്തരം പഠനങ്ങൾ പ്രകൃതിയിൽ ഉണ്ടാകാവുന്ന നാശം മുന്നറിയിപ്പായി എടുക്കുന്നതാണ്. എന്നാൽ നിയന്ത്രണങ്ങളില്ലാതെ പദ്ധതികൾ നടപ്പാക്കുന്നതാണ് മണ്ണൊലിപ്പിനും ഉരുൾപൊട്ടലിനും കാരണമായി മാറുന്നത്.

 നൈതിക പാഠങ്ങളും പരിഷ്കാരത്തിന്റെ ആവശ്യകതയും

വയനാട് ദുരന്തം ഒരു ഒറ്റപ്പെട്ട സംഭവം അല്ല; ഇന്ത്യയിലെ നിരവധി ഭാഗങ്ങളിൽ സമാനപ്രശ്നങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നു. വികസനനയങ്ങൾ പരിസ്ഥിതിയെ പരിഗണിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെടുമ്പോൾ അത് നൈതികതയുടെ നഷ്ടമാണ്. അതിനാൽ, വികസനത്തിൽ സമൂഹകേന്ദ്രിത പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണ സമീപനം ആവശ്യമുണ്ട്.

ഭാവി തലമുറകളോടുള്ള ഉത്തരവാദിത്വത്തിന്റെ ഭാഗമായി, നാം സുസ്ഥിരവികസന മാർഗങ്ങൾ സ്വീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്.പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം, സമൂഹത്തിന്റെ പങ്കാളിത്തം, നിയമാനുസൃത നിർമാണം എന്നിവയിലൂടെ.

സുസ്ഥിര വികസനത്തിനുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾ

 ഭാവിയിൽ വയനാട് ഉരുൾപൊട്ടൽ പോലുള്ള പാരിസ്ഥിതികദുരന്തങ്ങൾ തടയുന്നതിന് നിരവധി മാറ്റങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. പരിസ്ഥിതിലോല പ്രദേശങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ കെട്ടിടങ്ങളും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും നിർമ്മിക്കുന്നത് തടയാൻ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്തേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്. ഓരോ പ്രാദേശിക കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കും അവരുടെ പരിസ്ഥിതിയെക്കുറിച്ച് അമൂല്യമായ അറിവുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് തീരുമാനമെടുക്കുമ്പോൾ അവരുടെ പങ്കാളിത്തവും കൂടെ ഉറപ്പാക്കേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്. വനസംരക്ഷണം, സുസ്ഥിരകൃഷിരീതികൾ, മണ്ണ് സംരക്ഷണം എന്നിവയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന സംരംഭങ്ങൾ പ്രാദേശിക ജനങ്ങൾക്ക് ഉപജീവന മാർഗം നൽകുമ്പോൾ പാരിസ്ഥിതിക സന്തുലിതാവസ്ഥ പുനസ്ഥാപിക്കുവാൻ സഹായിക്കും.ദുർബലരായ ജനവിഭാഗങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ച് ദുരന്തസാധ്യതയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് സംരക്ഷണവും പിന്തുണയും ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കേണ്ടത് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്

1. നൈതികചിന്ത വികസനനയങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുക.പ്രകൃതിയുടെ സ്വതന്ത്ര മൂല്യം അംഗീകരിക്കുകയും, ജൈവവൈവിധ്യ സംരക്ഷണത്തിന് മുൻതൂക്കം നൽകുകയും വേണം (Rajagopalan, 2020).

2. സമൂഹത്തിന്റെ പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പാക്കുക. നാട്ടുകാരുടെ അറിവും പരിചയവും ഉപയോഗിച്ച് സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യുക. വനപുനരുദ്ധാരണവും മണ്ണുസംരക്ഷണവും മുൻനിരയിൽ വയ്ക്കണം.

3. ദുരന്ത മുന്നറിയിപ്പ് സംവിധാനങ്ങൾ ശക്തമാക്കുക. ഭീഷണിയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ സമയോചിത മുന്നറിയിപ്പും പുനരധിവാസ പദ്ധതികളും നടപ്പാക്കണം.

  ഉപസംഹാരം

2020-ലെ വയനാട് ഉരുൾപൊട്ടൽ പാരിസ്ഥിതികനൈതികത അവഗണിക്കുന്ന വികസന മാതൃകകളുടെ അപകടം വ്യക്തമായി തെളിയിച്ചു. ഭാവിയിൽ ഇത്തരത്തിലുള്ള ദുരന്തങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ സുസ്ഥിരവികസനം, സമൂഹപങ്കാളിത്തം, പരിസ്ഥിതി നീതി എന്നിവ അനിവാര്യമാണ്. നൈതികതയും പരിസ്ഥിതിയും ചേർന്നുനിൽക്കുന്ന ഒരു വികസന മാതൃക മാത്രമേ ഭാവി തലമുറക്ക് സുരക്ഷിതമായ ലോകം ഒരുക്കാൻ കഴിയൂ.

ഗ്രന്ഥസൂചി

Chandran, M. K. "Environmental Degradation in Wayanad: An Analysis of Developmental Impacts." Environmental Studies Journal, vol. 22, no. 3, 2021, pp. 45-60.

Menon, K. K. "The Wayanad Landslide: A Case Study in Environmental Ethics." Journal of Ecological Disaster Studies, vol. 15, no. 2, 2020, pp. 112-126.

Rajagopalan, R. "Development and Ecology in India: A Critical Approach." Ecology and Society, vol. 18, no. 4, 2020, pp. 34-52.

Sharma, V. "The Failure of Environmental Policies in India: A Review of the Wayanad Disaster." Journal of Environmental Policy and Management, vol. 27, no. 1, 2019, pp. 65-79.

---

ആര്യ എസ് എൽ

റിസർച്ച് സ്കോളർ

ഫിലോസഫി വിഭാഗം

ഗവൺമെന്റ് കോളേജ് ഫോർ വുമൺ

വഴുതക്കാട്

തിരുവനന്തപുരം